- Είστε:
- Αρχική Σελίδα:
- Άρθρα Συνεργατών:
- 日本の古代ギリシア講義 (Μελετώντας την Αρχαία Ελλάδα)
Νέες Καταχωρήσεις
40 Λέξεις της Ημέρας
Αλφαβητική Αναζήτηση
Τεχνικά Θέματα
Βοηθήματα
Γλωσσικά Θέματα
Καταγράφεται
Παρατηρήσεις / Εισηγήσεις
Εγγραφείτε στο |
Νεοδότη μας |
日本の古代ギリシア講義
Μελετώντας την Αρχαία Ελλάδα
Πριν από είκοσι περίπου χρόνια και για πρώτη φορά, τα Ιαπωνικά Πανεπιστήμια εισάγουν στο ακαδημαϊκό τους πρόγραμμα διαλέξεις σχετικά με την Αρχαία Ελλάδα. Ο μεγάλος αριθμός των φοιτητών οι οποίοι επιλέγουν να ασχοληθούν με την εκμάθηση της αγγλικής υποδεικνύει την ανάγκη για την κατανόηση της ετυμολογίας πολλών αγγλικών όρων, όπως των όρων “λογική”, ο οποίος προέρχεται από τη λέξη “λόγος”, “φιλοσοφία”, από τις “φίλο-” και “σοφία”, “ψυχολογία” από τις “ψυχή” και “λόγος”, “οικονομία”, από τις “οίκος” και “νόμος”, “δημοκρατία”, από τις “δήμος” και “κράτος”. Ανακαλύπτοντας σιγά σιγά ότι πολλές από τις θεμελιώδεις έννοιες όχι μόνο της αγγλικής, αλλά και λοιπών σύγχρονων δυτικών γλωσσών, όπως της γαλλικής ή της γερμανικής, προέρχονται από την ελληνική γλώσσα, μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαντική πηγή του δυτικού κόσμου.
Ακούγοντας τη λέξη “Δύση” το μυαλό μας συνήθως πηγαίνει στον πολιτισμό ορισμένων μόνο ευρωπαϊκών κρατών ή της Αμερικής. Όμως, όποιος έχει παρακολουθήσει μαθήματα σχετικά με την παγκόσμια ιστορία, θα έχει ακούσει ότι οι ρίζες του δημοκρατικού πολιτεύματος βρίσκονται στην Αθήνα, ότι ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης είναι οι πατέρες της φιλοσοφίας. Μαθαίνοντας την ετυμολογία των λέξεων αλλά και το μέγεθος της επιρροής της Αρχαίας Ελλάδας είναι αναπόφευκτο να μην μείνουμε έκπληκτοι.
Οι διαλέξεις περί της Αρχαίας Ελλάδας δε σταματάνε φυσικά στην ετυμολογία λέξεων οι οποίες χρησιμοποιούνται ως σήμερα, αλλά προχωρούν σε μια προσπάθεια κατανόησης της αρχαίας σκέψης σχετικά με τη φιλοσοφία, τη ψυχολογία ή τη δημοκρατία, και αυτό επειδή υπάρχει μια έντονη επιθυμία αναζήτησης και κατανόησης τόσο όλων αυτών που έχουν παραμείνει αναλλοίωτα από την εποχή της Αρχαίας Ελλάδας και μέχρι και σήμερα, περίπου 2.000 χρόνια αργότερα, αλλά και όσων έχουν αλλάξει.
Κάθε χρόνο θέμα των διαλέξεων μου είναι η δημιουργία του κόσμου και ο πόλεμος των θεών όπως περιγράφεται στη “Θεογονία” του Ησίοδου, η ιστορία του Τρωικού πολέμου όπως τη διηγείται ο Όμηρος, η “Απολογία” του Σωκράτη, η “Πολιτεία” του Πλάτωνα. Εάν ο χρόνος μου το επιτρέψει μαζί με τους φοιτητές μου μελετάμε τις αρχαίες τραγωδίες του Οιδίποδα, της Αντιγόνης και του Αγαμέμνονα. Αν και πρόκειται για συγγράμματα παγκοσμίως γνωστά, συνήθως οι περισσότεροι φοιτητές γνωρίζουν μόνο τα ονόματα των δημιουργών τους όπως καταγράφονται στα βιβλία ιστορίας. Επίσης, επειδή ελάχιστοι φοιτητές είναι εξοικειωμένοι με την ελληνική γλώσσα, μελετάμε πάντα τα αρχαία ελληνικά κείμενα μέσω ιαπωνικών μεταφρασμάτων, το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν πολλές χαρτόδετες και συνεπώς οικονομικά προσιτές ιαπωνικές μεταφράσεις ελληνικών συγγραμμάτων.
Συγκρίνοντας την ελληνική με την ιαπωνική γραμματεία παρατηρούμε ότι η δημιουργία του κόσμου από τους Θεούς-Άρχοντες γης, ουρανού, θάλασσας και ποταμών όπως παρουσιάζεται στην “Θεογονία”, θυμίζει τα φυσικά στοιχεία της ιαπωνικής μυθολογίας. Επίσης, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η σύγκριση ανάμεσα στους ομηρικούς ήρωες του Τρωικού πολέμου (“Ιλιάδα”. “Οδύσσεια”) και τους Ιάπωνες πολεμιστές των μεσαιωνικών χρόνων όπως περιγράφονται σε πολεμικά χειρόγραφα. Μέσα από αυτά τα κείμενα παρατηρούμε ότι εκτός από την νίκη του πολέμου, ένα ακόμα κοινό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η θλίψη που συνοδεύει το κενό ενός θανάτου. Διαφορά θα συναντήσει κανείς στις περιγραφές των γυναικών. Για παράδειγμα, ακόμα και οι γυναίκες-πολεμιστές στο Ιαπωνικό “平家物語” (Heike Monogatari) εμφανίζονται πολύ πιο παθητικές από τις γυναίκες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
Έντονο ενδιαφέρον για την Αρχαία Ελλάδα εκφράζουν και αρκετοί φοιτητές κοινωνιολογίας εστιάζοντας συχνά την προσοχή τους στην “Απολογία” και την “Πολιτεία” του Πλάτωνα. Τί είναι δίκαια δίκη και τι ιδανική κρατική οργάνωση; Δύο ερωτήματα της σύγχρονης εποχής και για τα οποία 2.000 και πλέον χρόνια νωρίτερα, στην αρχαία Αθήνα είχαν σχηματιστεί θεμελιώδεις θεωρίες. Από εκείνη την εποχή λοιπόν έχουμε πολλά να μάθουμε. Μιλώντας περί νόμων και νομικής μεγάλη είναι η διδακτική σημασία της θλίψης και της στάσης των αρχόντων έναντι στο έγκλημα, την τιμωρία και την εκδίκηση στις τραγωδίες του Οιδίποδα, της Αντιγόνης και του Αγαμέμνονα.
Δίνοντας εδώ και πολλά χρόνια διαλέξεις σχετικά με την Αρχαία Ελλάδα και με μια διαρκή αγωνία για το πόσα μπορώ να προσφέρω στους φοιτητές, πόσο καλύτερες εξηγήσεις θα μπορούσα να τους δώσω, η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι όταν μετά τη λήξη του εξαμήνου τους ακούω να εκφράζουν το πόσο πολύ έχει μεγαλώσει το ενδιαφέρον τους για την Αρχαία Ελλάδα και να παρουσιάζουν τις τελικές εργασίες τους.
Πανεπιστήμιο Hitotsubashi
Pr. Furusawa Yuko
Μτφ. Κοβάνη Μαρία